جمال الأسبوع (کتاب)
| نویسنده | سید بن طاووس |
| موضوع | دعای روزهای هفته |
| زبان | عربی |
| تعداد جلد | ۱ |
| ترجمه | شیخ عباس قمی |
|
| |
کتاب «جمال الأسبوع بکمال العمل المشروع» اثری از سید بن طاووس (م، ۶۶۴ ق) در موضوع ادعیه است. این کتاب در ۴۹ باب گردآوری شده، و درباره نمازها، اذکار و ادعیه‌ای است که شیعیان باید در روزها و شب‌های هفته هر ماه بخوانند.
محتویات
مؤلف
سید رضی الدین علی بن موسی (۵۸۹-۶۶۴ ق) معروف به سید بن طاووس، از بزرگترین علمای ربانی شیعه در قرن هفتم بود. او از نوادگان امام حسن مجتبى و امام سجاد (ع) است که در شهر حله ولادت نمود.
سید بن طاووس نقیب شیعیان در زمان حکومت مغول بر بغداد بود و وی را به سبب تقوا، مراقبه فراوان و حالات عرفانی «جمال العارفین» خوانده‌اند.
برخی از بزرگان اساتید او عبارتند از: ورام بن ابی فراس، ابن نما حلی، فخار بن معد موسوی. همچنین علامه حلی، ابن داوود حلی و علی بن عیسی اربلی از شاگردان او بودند.
سید بن طاووس آثار بسیاری دارد که موضوع غالب آنها ادعیه و زیارات است، از جمله: إقبال الأعمال، فرج المهموم، مصباح الزائر، مهج الدعوات، سعد السعود، اللهوف، الیقین باختصاص علی بإمرة المومنین،... .
معرفی و محتوای کتاب
کتاب «جمال الاسبوع»، چهارمین عنوان از کتاب «المهمات و التتمات» است که سید بن طاووس در ابتدای کتاب «فلاح السائل» شمرده است. وی می‌گوید: «چون دیدم کتاب «مصباح المتهجد» جدم شیخ طوسی مجمل و مختصر است، بر آن شدم تا تتمه‌ای بر آن بنویسم و آن را ۱۰ جلد قرار دادم و برای هر کدام از آنها نامی برگزیدم. موضوع همه آنها هم پیرامون ادعیه و صلوات وارده است.»
سید ابن طاووس «جمال الاسبوع» را در ۴۹ فصل مرتب کرده و در ابتدای کتاب، فهرست مفصلی از ابواب کتاب را آورده است. سید در مقدمه کتاب علت فصل بندی کتاب را این طور توضیح می‌دهد: «معانی و معارف بلند این مطالب مانند لؤلؤ و یاقوتی است که درون صدف هستند و وقتی مطالب فراوانی در یک فصل گنجانده شود کشف آنها و اطلاع پیدا کردن از درون آنها مشکل است و وقت فراوانی می‌طلبد. همچنین فصل بندی آنها، در حقیقت ادای حق آن مطالب است و مراد الهی را در هدایت بوسیله آن مطالب دست یافتنی تر می‌کند.»
در این کتاب شریف، بجز فصل اول که موضوعش نماز هدیه به ارواح چهارده معصوم علیهم‌السّلام است، بقیه ابواب اختصاص به ایام هفته دارد. مؤلف در هر روز، فضیلت آن روز را بیان نموده، سپس اعمال و نمازها و ادعیه مختصه آن روز یا ساعات آن روز را ذکر می‌کند.
۹ باب نخست کتاب درباره دعاهای روزهای هفته است. بیشتر مطالبی که در پی نه باب نخست می‌آید درباره روز جمعه و دعاهایی است که در این روز باید خواند.
علی بن طاووس در پایان «جمال الاسبوع» با نفس گرم و قدسی خود موعظه‌های گرانبهایی برای تسریع در عمل به این اعمال و آماده شدن برای روز حساب بیان نموده که دل هر انسان خداجو را لرزانده و غبار غفلت از قلب‌ها می‌زداید. ابن طاووس به همگان هشدار می‌دهد که: نفس انسان پس از شنیدن وصف این اعمال و اوراد، یا شروع به انکار می‌کند و یا دعوت به تأخیر، تا آنجا که انسان در غفلت محض فرو می‌رود و ناگهان صدای ناقوس مرگ را می‌شنود.
کتاب شریف جمال الاسبوع، توسط محدث عالی قدر، شیخ عباس قمی رحمة‌الله‌علیه ترجمه گردیده است. این ترجمه- که ترجمه متن کتاب است و ادعیه و اوراد آن ترجمه نشده- در حاشیه کتاب به چاپ رسیده است. چاپ این کتاب یکبار در سال ۱۳۰۳ قمری و یکبار هم در سال ۱۳۳۰ همراه با ترجمه بوده است.
منابع
- نرم افزار جامع الاحادیث، مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی.
- الذریعه، آقا بزرگ تهرانی، جلد ۵، صفحه ۱۲۹.